آیا برای خرید بیت کوین دیر شده است؟

قیمت بیت کوین ماه‌هاست که در یک روند صعودی قدرتمند قرار دارد. اگر در ابتدای این روند صعودی بیت کوین نخریده‌اید، احتمالاً با خود فکر می‌کنید که این فرصت بزرگ را از دست داده‌اید؛ فرصتی که دیگر هرگز بازنمی‌گردد. با این حال بسیاری از افراد و مؤسسات معتقدند که بیت کوین همچنان در ابتدای راه است. پس چه چیزی باعث می‌شود که قیمت بیت کوین افزایش یابد و چگونه می‌تواند از سطوح فعلی فراتر رود؟ در ادامه به کمک مقاله‌ای از وب‌سایت «بیت کوین مگزین»، این موضوع را بررسی خواهیم کرد.

عرضه و تقاضا

مسئله پیش‌بینی قیمت آینده ریشه در دشواری پیش‌بینی عرضه و تقاضا دارد. بیت کوین از این منظر منحصربه‌فرد است، چراکه میزان عرضهٔ آن بر اساس برنامه‌ای مشخص تعیین شده است. این میزان عرضه در یک کد نرم‌افزاری تعبیه شده و هیچ شخص یا سازمانی نمی‌تواند آن را تغییر دهد. در این کد آمده است که هر چهار سال یک بار عرضهٔ جدید بیت کوین به نصف کاهش یابد. اولین هاوینگ در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) اتفاق افتاد و عرضه‌ واحدهای جدید را به نصف کاهش داد و به این ترتیب تقریباً در هر ۱۰ دقیقه ۲۵ سکه می‌توانست استخراج شود. در سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) این اتفاق مجدداً رخ داد و عرضه‌ به نصف کاهش پیدا کرد و در نتیجه آن، در هر ۱۰ دقیقه، ۱۲٫۵ سکه جدید تولید می‌شد. در ماه مه سال ۲۰۲۰ (اردیبهشت ۹۹) آخرین هاوینگ بیت کوین [تا به امروز] اتفاق افتاد. اگر بخواهیم به‌طور خلاصه این روند را شرح دهیم، باید بگوییم عرضهٔ بیت کوین جدید به‌طور فزاینده‌ای به‌مرور زمان کاهش پیدا می‌کند.

اجازه دهید مکانیسم قیمت بیت کوین را با چیزی مانند قیمت خودرو مقایسه کنیم. اگر تقاضا برای خودرو بسیار زیاد شود، در ابتدا کمبود به وجود خواهد آمد و قیمت آن بالا خواهد رفت. در واکنش به این شرایط، تولیدکنندگان خودرو می‌توانند تولید خود را افزایش دهند. هنگامی که خودرو مجدداً به بازار عرضه می‌شود و در دسترس قرار می‌گیرد، قیمت‌ها رو به کاهش خواهد گذاشت.

حال تصور کنید که عرضه خودروی جدید کاملاً محدود شود، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ برای مثال، تصور کنید فقط هزار خودروی جدید می‌تواند در سال تولید شود. در نتیجه، مشخص است که خودروی کافی برای جابه‌جایی وجود نخواهد داشت، پس قیمت آن بالا خواهد رفت (و دیگر پایین نمی‌آید). چه می‌شود اگر ما به همین ترتیب پیش برویم و عرضهٔ سالانهٔ خودروی جدید را به نصف کاهش دهیم؟ یعنی هر سال فقط ۵۰۰ خودروی جدید تولید شود. اگر مردم متوجه شوند که داشتن یک خودرو به‌طور فزاینده‌ای در حال دشوارشدن است، این وضعیت ممکن است به بروز یک جنون و شیدایی در قیمت خودرو منجر شود.

این جنون قیمتی که منجر به یک روند صعودی می‌شود، دقیقاً همان اتفاقی است که در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۳، ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ و در نهایت از ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ برای بیت کوین رخ داد. عرضهٔ بیت کوین برای یک دوره چهارساله ثابت می‌ماند، سپس ناگهان به نصف کاهش پیدا می‌کند. تأثیر این رخداد در ابتدا کم است، اما هر چه مردم بیشتر و بیشتر در مورد بیت کوین اطلاعات کسب می‌کنند، تعداد بیشتری از خریداران به‌سراغ بیت کوین می‌آیند که عرضه جدید آن رو به کاهش است.

درک رشد نمایی قیمت بیت کوین کمی دشوار است، پس بیایید به نمودارها نگاهی بیندازیم. در نمودار زیر، فاز رشد نمایی بیت کوین از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ با یک دایره قرمزرنگ مشخص شده است:

و در زیر نمودار دیگری ارائه شده است که قیمت بیت کوین را از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ نشان می‌دهد. توجه کنید که چطور افزایش قیمت نمایی در سال ۲۰۱۳ (که با دایره قرمز مشخص شده است)، ناچیز به نظر می‌رسد. فاز رشد نمایی سال ۲۰۱۷ با دایره آبی نشان داده شده است:

و در نهایت در زیر نموداری آمده است که توجه ما را به سطوح قیمتی امروز جلب می‌کند. افزایش قیمت نمایی فعلی با دایره‌ای سبزرنگ مشخص شده است و افزایش قیمت سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ به ترتیب با رنگ قرمز و آبی نشان داده شده است. توجه کنید که چطور روند صعودی اول در حد یک نویز کوچک در صفحه رادار دیده می‌شود و روند صعودی دوم نیز ناچیز به نظر می‌رسد:

اگر قیمت بیت کوین از الگوی هاوینگ‌های قبلی خود پیروی کند، دایره آبی‌رنگ نمودار به‌زودی تقریباً به‌اندازه دایره قرمزرنگ کوچک خواهد شد. این روند مطابق پیش‌بینی قیمت بسیاری از طلایه‌داران این صنعت است: سیتی‌بنک (CitiBank) پیش‌بینی کرده است که قیمت بیت کوین به ۳۱۸ هزار دلار خواهد رسید، گاگنهایم (Guggenheim) قیمت ۴۰۰ هزار دلار را ذکر کرده است و جی‌پی مورگان (JP Morgan) مدعی است که قیمت پادشاه ارزهای دیجیتال به ۱۴۶ هزار دلار خواهد رسید. این فهرست ادامه دارد.

آیا این ویژگی به اندازه‌ای خوب نیست که باورکردنی نباشد؟

ممکن است بیت کوین این حس را ایجاد کند که آن‌قدر خوب است که باورکردنی نیست، زیرا یک فرصت بی‌نظیر را در اختیار ما قرار می‌دهد. تقریباً هر فناوری جدیدی در ابتدا در دسترس افراد ثروتمند و بانفوذ قرار گرفته است. تلویزیون‌ها، اتومبیل‌ها و رایانه‌ها در ابتدا در اختیار افرادی بسیار ثروتمند قرار گرفتند و تودهٔ مردم بعداً توانستند از آن بهره ببرند. به همین ترتیب تقریباً هر فرصت سرمایه‌گذاری جدید در ابتدا در دسترس یک قشر فوق‌العاده ثروتمند قرار می‌گیرد. اغلب شرکت‌ها در ابتدا به‌صورت خصوصی توسط سرمایه‌داران خطرپذیر و سرمایه‌گذاران معتبر تأمین مالی می‌شوند تا بعداً از طریق بازار سهام در دسترس عموم قرار گیرند و به شرکت سهامی عام تبدیل شوند.

بیت کوین این روند را برعکس کرده است. هر کسی که به اینترنت دسترسی داشته باشد، می‌تواند بیت کوین بخرد. از برخی جهات، یک فرد معمولی در مقایسه با جف بزوس راحت‌تر می‌تواند سرمایه خود را به بیت کوین تبدیل کرده و آن را ذخیره کند. در حالی که یک فرد معمولی به‌سادگی می‌تواند یک اپلیکیشن دانلود کرده و بیت کوین بخرد، جف بزوس احتمالاً نیاز به ارتباطی مستقیم با یک صرافی بزرگ بیت کوین و همچنین یک طرح پیچیده برای تأمین امنیت صدها میلیون دلار بیت کوین دارد. اگرچه بیت کوین به‌طور کامل در دسترس همه مردم نیست (همه افراد به اینترنت متصل نیستند)، اما در دسترس‌ترین فناوری‌ای به‌حساب می‌آید که در مراحل اولیه رشد خود قرار دارد و ما در طول زندگی‌مان و یا شاید در تاریخ معاصر تجربه کرده باشیم.

البته بیت کوین یک موفقیت تضمین‌شده نیست. اینترنت و فناوری چاپ هم در مراحل اولیه خود تضمین‌شده نبودند. با این حال ماهیت غیرمتمرکز جهانی بیت کوین، از بین بردن آن را دشوار می‌کند. بیت کوین رهبری ندارد که بتوان به آن حمله کرد و یا به آن رشوه پرداخت. یک شرکت نیست که سود زیادی بدهد و سپس سقوط کند. به چند مشتری اصلی وابسته نیست که از طریق آن تحت فشار قرار گیرد و همچنین به‌دلیل آنکه یک رهبر قدرتمند جهانی از آن خوشش نمی‌آید، نمی‌تواند آن را از بین ببرد. بیت کوین به حیات خود ادامه می‌دهد، زیرا مردم و شرکت‌ها در سراسر جهان به‌صورت ۲۴ ساعته و در هفت روز هفته از آن استفاده و بر روی آن کار می‌کنند.

هر چند در خصوص پذیرش جهانی بیت کوین نمی‌توان با قطعیت سخن گفت، اما این ارز دیجیتال از نظر قیمت و تعداد کاربران با سرعت بالایی در حال رشد است. اینترنت در روزهای اولیه ظهورش چنین مسیری را دنبال می‌کرد. در برهه‌ای از زمان کمتر از پنج درصد از مردم جهان به اینترنت دسترسی داشتند. به‌دلیل همین سطح دسترسی و مالکیت پایین، اینترنت کندتر بود و از کارایی کمتری نسبت به امروز برخوردار بود. در حال حاضر حدود ۶۰ درصد از جمعیت جهان، یک کاربر فعال اینترنت به‌حساب می‌آیند. در حال حاضر مالکیت جهانی بیت کوین کمتر از پنج درصد از جمعیت جهان را پوشش می‌دهد. اگر تأثیرات شبکه جهانی که به گسترش پذیرش و استفاده از اینترنت انجامید، به‌طور مشابهی مالکیت و پذیرش جهانی بیت کوین را هم تقویت کند، ما برای داشتن بیت کوین و ورود به دنیای آن، زمان زیادی از دست نداده‌ایم. در واقع ممکن است ما حتی خیلی زود به‌سراغ بیت کوین آمده باشیم.